Stress en gewichtstoename: wat gebeurt er in je lichaam?
Stress is een vast onderdeel van het moderne leven. Of het nu gaat om werkdruk, gezinsverantwoordelijkheden, financiële zorgen of simpelweg de constante stroom aan notificaties op je telefoon – je lichaam reageert. Eén van de minder besproken gevolgen van langdurige stress is gewichtstoename.
Wat gebeurt er hormonaal bij stress?
Bij aanhoudende stress activeert het lichaam de HPA-as (hypothalamus-hypofyse-bijnier-as), waarbij het hormoon cortisol vrijkomt. Op korte termijn helpt dit je om alert te zijn, maar bij langdurige activatie kan het leiden tot:
• Verhoogde eetlust
• Verstoorde bloedsuikerregulatie
• Vetopslag rond de buik (visceraal vet)
Deze vetophoping wordt in verband gebracht met een verhoogd risico op insulineresistentie, diabetes type 2 en hart- en vaatziekten【1】.
Waarom grijpen we naar voeding bij stress?
Stress beïnvloedt de hersenen op meerdere manieren. Het beloningssysteem wordt geactiveerd, waardoor de drang naar energie- en suikerrijke voeding toeneemt – ook als er geen fysieke honger is. Dit verschijnsel staat bekend als emotie-eten【2】.
De rol van alcohol bij stress
Sommige mensen gebruiken alcohol als manier om te ontspannen, maar dit kan onbedoeld bijdragen aan gewichtstoename. Alcohol levert veel calorieën, verstoort de slaap en kan je hongerhormonen uit balans brengen, waardoor de behoefte aan voeding verder toeneemt【3】.
Cortisol en vetverdeling
Cortisol beïnvloedt niet alleen of je vet opslaat, maar ook waar. Het stimuleert de opslag van vet rond de buik en organen, wat actief bijdraagt aan stofwisselingsverstoringen. Bij sommige mensen verlaagt stress bovendien de energieverbranding na een maaltijd【4】.
Hoe herken je stress-gerelateerde gewichtstoename?
• Meer trek in vet/suikerrijk voedsel zonder duidelijke honger
• Gewichtstoename vooral rond de buik
• Verstoord slaapritme en verminderde energie
• Terugkerende eetbuien na stressvolle momenten
Dit proces verloopt vaak sluipend, en wordt pas na langere tijd zichtbaar op de weegschaal of in je kledingmaat.
⸻
FitPen’s strategie: leefstijlverandering bij stress en gewicht
Bij FitPen Clinics zien we stress als een belangrijke factor bij overgewicht. Daarom combineren we medische gewichtsbegeleiding met aandacht voor gedrag, leefstijl en mentaal welzijn. Onderstaande tips zijn laagdrempelig en evidence-based:
✅ Slaap eerst
Een regelmatig slaappatroon helpt om je honger- en verzadigingshormonen in balans te houden.
✅ Beweeg bewust
Dagelijkse beweging – ook wandelen – verlaagt het cortisolniveau en verbetert de stemming.
✅ Eet met aandacht
Stel jezelf voor elke eetmoment de vraag: “Heb ik fysieke honger, of zoek ik iets anders?”
✅ Stressregulatie zonder calorieën
Denk aan ademhalingsoefeningen, journaling, wandelen, muziek of korte pauzes overdag.
✅ Wees mild voor jezelf
Perfectie is niet het doel. Elke gezonde keuze telt – ook als het niet elke dag lukt.
⸻
De FitPen aanpak: méér dan alleen gewicht
Bij FitPen Clinics combineren we medische behandeling met begeleiding op het gebied van voeding, leefstijl en gedrag. GLP-1-medicatie kan helpen bij gewichtsbeheersing, maar het fundament ligt bij gedragsverandering en het versterken van mentale veerkracht.
Wij geloven: als je stress leert herkennen én ermee leert omgaan, krijg je niet alleen grip op je gewicht – maar ook op je gezondheid, energie en zelfvertrouwen.
⸻
Bronnen:
1. Epel, E.S. et al. (2000). Stress and body shape: stress-induced cortisol secretion is consistently greater among women with central fat.
2. Adam, T.C. & Epel, E.S. (2007). Stress, eating and the reward system.
3. NHS – Alcohol and weight gain. [nhs.uk]
4. Kiecolt-Glaser, J.K. et al. (2015). Stress, inflammation, and metabolic responses to high-fat meals.
