Het jojo-effect: wat is het en waarom komt het vaak terug?
Na gewichtsverlies komt het regelmatig voor dat mensen weer aankomen. Soms zelfs méér dan ze oorspronkelijk zijn afgevallen. Dit verschijnsel wordt het jojo-effect genoemd. In dit artikel leggen we uit hoe dit werkt, waarom het voorkomt en hoe een duurzame aanpak kan helpen om het jojo-effect te beperken.
⸻
Wat is het jojo-effect?
Het jojo-effect verwijst naar een terugkerend patroon van afvallen en weer aankomen. Dit ontstaat vaak na een periode van restrictief eten of een streng dieet, waarbij het gewicht daalt, maar daarna opnieuw toeneemt zodra het eerdere eetpatroon wordt hervat.
⸻
Waarom komt het gewicht vaak terug?
Er zijn meerdere verklaringen voor dit effect:
1. Verandering in energieverbruik
Tijdens een caloriebeperkend dieet past het lichaam zich aan door minder energie te verbruiken. Dit wordt ook wel een adaptieve daling van het rustmetabolisme genoemd. Wanneer daarna weer meer gegeten wordt, kan de energie-inname de verlaagde verbranding overstijgen, wat leidt tot gewichtstoename.
2. Terugkeer naar oude gewoontes
Een tijdelijke gedragsverandering – zonder structurele aanpassing van leefstijl – leidt zelden tot blijvend resultaat. Zodra men terugvalt in oude eet- of beweegpatronen, keert het gewicht vaak mee terug.
3. Setpoint-theorie
Het lichaam lijkt een voorkeur te hebben voor een bepaald ‘evenwicht’ qua gewicht, ook wel het ‘setpoint’ genoemd. Dit punt kan ontstaan door genetica, leefstijl en langdurige patronen. Afwijken van dit punt kost vaak extra inspanning en consistentie.
⸻
Waarom korte diëten zelden werken op lange termijn
Strikte diëten zijn meestal niet vol te houden en geven weinig aandacht aan gedrag, leefomgeving, slaap of stress. Daardoor zijn ze vatbaar voor terugval, vooral wanneer sociale druk, emotie-eten of vermoeidheid opspelen.
⸻
Een duurzame aanpak bij FitPen Clinics
FitPen Clinics biedt een gecombineerde benadering gericht op duurzame gedragsverandering en medische ondersteuning wanneer dat passend is.
Medische behandeling (op indicatie)
Wanneer er sprake is van obesitas of overgewicht met bijkomende risicofactoren, kan een arts overwegen om een GLP-1 receptoragonist of duale agonist (zoals tirzepatide) voor te schrijven. Deze middelen ondersteunen gewichtsverlies door onder meer het verminderen van eetlust en het verbeteren van de glucosehuishouding. Behandeling wordt altijd voorafgegaan door een medische intake.
Leefstijlcoaching
Gedragsverandering speelt een centrale rol. Onder begeleiding van een leefstijlcoach wordt gewerkt aan duurzame eetgewoonten, bewegen binnen de eigen mogelijkheden, en het herkennen van valkuilen zoals emotie-eten of onregelmatigheid.
Langetermijnbegeleiding
Het doel is niet alleen afvallen, maar ook het behouden van het behaalde resultaat. Daarom focussen we op continuïteit en haalbare aanpassingen die passen bij het dagelijks leven van de cliënt.
⸻
Wat kun je zelf doen om het jojo-effect te beperken?
• Vermijd extreem restrictieve diëten
• Werk aan leefstijlstabiliteit (slaap, stress, beweging)
• Zoek professionele ondersteuning bij terugval
• Streef naar geleidelijk gewichtsverlies (0,5–1 kg per week)
• Richt je op het proces, niet alleen op het getal op de weegschaal
⸻
Disclaimer
Deze informatie is bedoeld ter algemene voorlichting. Behandeling met geneesmiddelen of leefstijlinterventies vindt uitsluitend plaats na beoordeling door een daartoe bevoegde arts. Resultaten kunnen per persoon verschillen.
⸻
Meer weten?
FitPen Clinics biedt medische begeleiding bij overgewicht of obesitas, met aandacht voor voeding, beweging, slaap, gedrag én medicatie indien passend. Wil je weten wat voor jou mogelijk is?
👉 Plan dan een vrijblijvende intake bij FitPen Clinics.
